Cześć!

W dzisiejszym odcinku opowiem Ci kompleksowo o estońskim CIT-ie, czyli odrębnym reżimie opodatkowania dla spółek, który pozwoli Ci nie płacić podatku dochodowego.

Zapraszam!

W internecie jest mnóstwo artykułów i opracowań o estońskim CIT-cie. Jednak moim zdaniem nie ma takiego kompleksowego poradnika, który by Cię przeprowadził przez całe życie, cały proces estońskiego CIT-u.

Czyli począwszy od tego, czy w ogóle ten estoński CIT jest dla Ciebie możliwy, czy Ci się opłaca, później po jego wyborze, aż po faktyczne opodatkowanie. No i na zakończenie, jak już z tego estońskiego CIT-u chcemy zrezygnować lub on rezygnuje z nas. Także ten odcinek jest takim właśnie kompleksowym przewodnikiem.

Rozdział pierwszy to krótkie omówienie, co to jest ten estoński CIT.

Jeżeli czytałeś o tym, to możesz to pominąć, ale generalnie teraz ci krótko opowiem o tym, że tak, estoński CIT w ustawie o CIT formalnie nazywa się ryczałtem od dochodów spółek. Estoński CIT to taka robocza nazwa, dlatego że jego korzenie pochodzą jakby z Estonii. Ministerstwo Finansów, opracowując przepisy o estońskim CIT-cie, mocno sugerowało się rozwiązaniem z tego kraju. Jednocześnie trochę to wyszło tak jak z rybą po grecku, czyli sama nazwa ma nie do końca wiele wspólnego z oryginałem. Niemniej estoński CIT to naprawdę ciekawe rozwiązanie, które jeśli masz spółkę myślę, że powinieneś chociaż rozważyć.

Estoński CIT charakteryzuje się tym, że nie dotyczą Cię w ogóle takie podstawowe zasady ustawy o CIT. Najważniejsze są przepisy ustawy o rachunkowości, według nich prowadzisz księgi, a opodatkowanie w estońskim CIT-cie występuje tylko w określonych warunkach, tylko z określonych podstaw opodatkowania. Niemniej, co do zasady, jeżeli nie wypłacasz zysku ze spółki na estońskim CIT-ie, nie płacisz podatku dochodowego.

Normalnie jest tak, że po zakończonym roku, oprócz tego, że w trakcie roku płacisz zaliczki na podatek, to jeszcze rocznie musisz się rozliczyć i ten podatek ewentualnie zapłacić. W estońskim CIT-ie jeżeli nie dystrybuujesz tego zysku, ja później opowiem co to znaczy, to tego podatku do zapłaty nie ma. To jest myślę, że podstawowa zaleta.

OK, to dla kogo taki estoński  CIT będzie opłacalny? Myślę, że musimy na to spojrzeć z trzech aspektów odnośnie tego, czy wybrać ten estoński CIT.

Pierwsza sprawa, jaki ja mam stosunek do mojego biznesu?

Jeżeli większość pieniędzy, która moja spółka zarobi chce wypłacać, to najprawdopodobniej estoński CIT nie jest dla Ciebie.

Estoński CIT natomiast sprawdzi się świetnie u podatników, którzy jakąś część, raczej większą niż mniejszą, chcą w tej spółce zatrzymać, no i później reinwestować. Z czego to wynika? Tak jak powiedziałem wcześniej, estoński CIT pozwala nie opodatkowywać na bieżąco zysków, tylko w momencie dystrybucji jego wypłaty. Jeżeli my wypłacamy ten zysk, to on siłą rzeczy jest opodatkowany. Zatem jeżeli chcę wypłacać prawie całą kasę ze spółki, to ten estoński CIT nie do końca się u mnie sprawdzi.

Druga kwestia jest stricte prawna, czy ja spełniam wszystkie warunki, żeby w ogóle zacząć opodatkowanie estońskim CIT-em.

I teraz tak, warunki jakie musisz spełnić, żeby w ogóle myśleć o estońskim CIT-cie, są zapisane w artykule 28J ustawy o CIT. Ja teraz je krótko omówię.

Po pierwsze, mniej niż 50% Twoich przychodów musi pochodzić ze źródeł pasywnych (nie może przekraczać tych 50%). I co to są te źródła pasywne? To są przychody z wierzytelności, odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, praw autorskich lub praw własności przemysłowej, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, z transakcjami z podmiotami powiązanymi, w przypadku gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma.

Ok, to jest pierwszy warunek. Ogólnie tych warunków jest trochę i wszystkie muszą być spełnione łącznie, to jest istotne. No to mamy pierwszy warunek o tych przychodach. Nie może ich być mniej niż 50%, żebyś mógł być opodatkowany estońskim CIT-em.

Tutaj jest takie istotne to, że jeżeli to nie wynika wprost z przepisów, jeżeli większość Twoich przychodów pochodzi z faktoringu, to ja spotkałem się z opinią organów skarbowych, że to jest właśnie typ przychodów tych pasywnych i już nie możesz korzystać z estońskiego CIT-u.

Po drugie, w praktyce, no to zależy, jeśli masz kilka spółek, no to one często właśnie mają różne transakcje między sobą, no bo to są właśnie podmioty powiązane. No i pytanie, czy te transakcje są, jaki jest ich wolumen i czy wytwarza się ta wartość dodana pod względem ekonomicznym. To też być może sprawić, że nie będziesz mógł korzystać ze swojego estońskiego CIT-u, no bo właśnie jesteś w grupie spółek, ich wolumen transakcji jest dość spory i to sprawia, że nie możesz być opodatkowanym.

Po trzecie tutaj warto zwrócić uwagę na prawa autorskie. Spółki, które korzystają do tej pory z np. IP Boxa, czyli właśnie takiego preferencyjnego opodatkowania z tytułu sprzedaży praw autorskich, np. to są często spółki z branży informatycznej, no to one też być może nie będą mogły korzystać z estońskiego CIT-u. No to tutaj zwróć na to uwagę.

Dobrze, lecimy teraz z kolejnym warunkiem, zatrudnieniem. Jeżeli chodzi o zatrudnienie, to tutaj musisz zatrudniać co najmniej trzy osoby w przeliczeniu na pełne etaty, które nie są udziałowcami, akcjonariuszami, wspólnikami tego podatnika. To jest pierwsza rzecz, czyli jakby liczba osób, którym się zrozumieć umowy o pracę, to też jest istotne (i to w przeliczeniu na pełne etaty). Czyli może tych być osób więcej, tylko one nie pracują na pełen etat, ale w przeliczeniu na pełne etaty masz te trzy osoby na pokładzie.

Warunek zatrudnienia może być tez spełniony w inny sposób – ponosisz miesięczne wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę u co najmniej trzech osób fizycznych, które też nie są udziałowcami, akcjonariuszami, wspólnikami spółki tego podatnika na estońskim CIT i w związku z wypłatą tych wynagrodzeń, musisz być płatnikiem podatku PIT lub płatnikiem składek ZUS. I tu jest bardzo ciekawy myk o tym, że jeżeli zatrudniasz studentów, to oni mają poniżej 26 lat zwykle, więc są zwolnieni z PIT-u, więc nie jesteś płatnikiem PIT-u. Są na studiach, więc też nie płacisz od nich ZUS-u. Niemniej to już liczy się do tej puli.

Czyli podsumowując ten warunek, jeżeli zatrudniasz na umowę o pracę, to muszą być to trzy osoby w przeliczeniu na pełne etaty. Jeżeli nie zatrudniasz na umowę o pracę, ale ponosisz trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i to przeciętne wynagrodzenie (a nie minimalne, więc to jest też ważne), wypłacasz dla co najmniej trzech osób fizycznych. W pierwszym warunku mogło być to więcej osób, ale pracujących na niepełny etat. W drugim warunku zatrudnieni być to studenci na umowie zlecenie, mimo że formalnie nie płacisz jakby PIT-u i ZUS-u, to i tak o to się liczy. Tutaj na przykład wykluczone są umowy o dzieło, które pod ZUS nie podlegają.

Trzeci warunek, chyba najprostszy z tych wszystkich, które do tej pory wymieniłem. Tym podatnikiem, który chce wejść na estoński CIT to musi być spółka z o.o., spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna. To jest dość proste, czyli tutaj nie odpada nam spółka jawna z takich podatników CIT, spółka jawna, której wspólnikami są nie tylko osoby fizyczne.

Przejdę do czwartego warunku, czyli wspólnikami tej spółki, udziałowcami, akcjonariuszami, wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne. Te osoby fizyczne nie posiadają praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele fundacji lub są beneficjentami fundacji trustu innego podmiotu o charakterze powierniczym z wyłączeniem fundatorów i beneficjentów fundacji rodzinnej. Zatem jeżeli jesteś takim wspólnikiem spółki, ale jesteś powiązany z jakimiś fundacjami, trustami, nie jest to fundacja rodzinna, to tutaj też to cię wyklucza. Też o tym należy pamiętać.

Kolejny warunek to ta spółka na estońskim CIT-ie nie ma udziału w akcji i kapitale innej spółki. Nie ma też ogółu praw i obowiązków w spółce nie będącej osobą prawną, czyli spółce komandytowej na przykład, czy innych praw majątkowych. Oznacza to, że estoński CIT powstał dla takich prostych struktur, gdzie wspólnikami są osoby fizyczne i ta sama spółka na estońskim CIY-ie nie posiada udziałów w innej spółce.

Kolejny warunek. Należy sporządzać sprawozdanie finansowe zgodnie z ustawą o rachunkowości, a nie międzynarodowymi standardami rachunkowości oraz trzeba złożyć zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem. do właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego.

I teraz co istotne, jeśli chodzi o warunek zatrudnienia, czyli te trzy osoby na pełny etat albo odpowiednia wysokość wynagrodzenia, jeżeli nie zatrudniasz na mojej umowie o pracę, może być spełniony po (etapami) , że tak się wyrażę, ale dotyczy to podatników rozpoczynających prowadzenie działalności. Po kawałku, czyli mam na myśli, że stopniowo, rok do roku, zwiększasz etat z zera do jednego, dwóch, że w końcu ostatecznie pod koniec okresu estońskiego CIT-u, bo co ważne estoński CIT zawiera się docelowo na 4 lata, później oczywiście można to przedłużyć, będziesz ostatecznie spełniał te warunki. I tutaj taka praktyczna uwaga jest taka, że czasami jeżeli przekształcasz jednoosobową działalność gospodarczą w spółkę, to były pozytywne interpretacje na temat tego, że jesteś podatnikiem rozpoczynającym działalność i możesz właśnie ten warunek zatrudnienia spełniać kawałkami. Też mali podatnicy mają też takie preferencje, jeśli chodzi o to zatrudnienie.

O tym też się czasami zapomina, że te preferencje co do zatrudnienia, tj. że możesz początkowo nie zatrudniać albo nie płacić odpowiednio wysoko jeśli chodzi o estoński CIT, ale docelowo i tak to zatrudnienie czy wartość wydatków na wynagrodzenia musi zostać spełniona. Także tu jest ważna uwaga.

Nawet jeżeli wszystkie te warunki spełniasz i przeanalizowałeś też w praktyce i już jest szczęście nieopisane, no to dalej mamy artykuł 28k ustawy o CIT, gdzie mamy szereg wyłączeń, czyli nawet jak spełniasz te warunki, o których teraz powiedziałem, no to i tak nie możesz korzystać z estońskiego CIT-u.

Dotyczy to przedsiębiorstw finansowych, instytucji pożyczkowych, podatników osiągających dochody ze specjalnej strefy ekonomicznej, korzystający z jej zwolnienia ze specjalnej strefy ekonomicznej albo decyzji o wsparciu, podatników postawionych w stan upadłości lub likwidacji, podatników, którzy zostali utworzeni w ramach czynności restrukturyzacyjnych, w wyniku połączenia lub podziału lub wyniesiono do nich ZCP (zorganizowaną część przedsiębiorstwa).

Tam jest kilka tych warunków, przy czym te wyłączenia dotyczą sytuacji, kiedy to dotyczy połączenia lub podziału, a nie przekształcenia. Także jeżeli w Twojej historii spółki lub w ogóle grupie były jakieś reorganizacje, no to zwróć uwagę na ten przepis. To jest 28K ustęp 1 punkt 6, 5, 6. Przeczytaj sobie to dokładnie, ale generalnie niech Ci się zapali lampka czynności reorganizacyjne. Nie wiadomo czy dalej mam prawo do estońskiego CIT.

Oprócz tych reorganizacji to często właśnie decyzja o wsparciu i Polska Strefa Inwestycji to są rzeczy, które przekreślają prawo do estońskiego CIT-u i tutaj też warto na to zwrócić uwagę. Tylko pamiętaj, że to też dotyczy dochodów, które są zwolnione z podatku na podstawie takiej decyzji o wsparciu z działalności w strefie, a nie dotyczy to sytuacji, kiedy korzystasz z ze zwolnienia w podatku od nieruchomości. To jest coś innego i tutaj to na szczęście nie wyklucza estońskiego CIT-u.

Dobra, no to sprawdziłem sobie, czy prawnie mogę być na estońskim CIT-cie. Czy nie ma żadnych wyłączeń.

To teraz sprawdźmy, czy mi się to opłaca.

Żeby policzyć sobie czy estoński CIT się opłaca musisz:

           a)     po pierwsze policzyć koszty wejścia w estoński;

           b)     sprawdzić czy bieżące opodatkowanie jest dla ciebie korzystne;

           c)      jakie są twoje plany na przyszłość.

I teraz to pokrótce omówię.

Lecimy A, czyli koszty wejścia w estoński CIT. Mamy takie koszty typowo biznesowe, prawne, czyli np. koszty związane z przekształceniem biznesu z JDG w spółk, prawnicy, notariusz, doradcy podatkowi, księgowość, przygotowanie dokumentów księgowych, sprawozdania finansowego. To są takie pierwsze rzeczy, których nie unikniemy.

Druga kwestia to opodatkowanie. Teoretycznie, co jest trochę patologią swoją drogą, mimo że Ministerstwo Finansów zachęca do estońskiego CIT-u, to może wystąpić opodatkowanie w związku z estońskim CIT-em, z wejściem na estoński CIT.

Mamy dwa rodzaje opodatkowania. Pierwszy to jest podatek z tytułu dochodu z przekształcenia. Dotyczy to sytuacji, kiedy pierwszy rok, który wykorzystasz z estońskiego CIT-u, jest jednocześnie rokiem, z którym dokonałeś przekształcenia, czyli mówiąc tak na przykładzie, przekształcasz sobie JDG w spółkę z dniem 1 stycznia 2025 roku i od 1 stycznia 2025 roku chcesz od razu korzystać z estońskiego CIT-u. Jest to podatek teoretyczny. Dlaczego teoretyczny? Bo mega łatwo go uniknąć. Wystarczy, żeby przez krótki czas być zwykłym podatnikiem CIT-u po przekształceniu i wtedy, po pewnym czasie dopiero jesteś opodatkowany estońskim CIT-em. Może to wytłumaczę na przykładzie.

Przekształcasz się z JDG w spółkę z 1 stycznia 2025 roku. Przez miesiąc jesteś zwykłym podatnikiem CIT-u. Od 1 lutego 2025 roku jesteś na estońskim CIT-ie. I to sprawia, że nie ma dochodu z przekształcenia. Tak w dużym skrócie. Także to jest taki podatek teoretyczny, ale warto o tym wiedzieć. Jeżeli ktoś płaci podatek z dochodu z przekształcenia, powinien złożyć skargę, reklamację do swojego doradcy podatkowego.

Mamy też tak zwany podatek z korekty wstępnej. To jest sytuacja, kiedy też jest obowiązkowe dla wszystkich, nie tylko czy jesteś podatnikiem z przekształcenia czy nie. Chodzi o to, że musisz wyszczególnić różnicę między traktowaniem przychodów podatkowych a rachunkowych kosztami podatkowymi i rachunkowymi. Prawo rachunkowości, prawo bilansowe różni się od prawa podatkowego. Najprostszy przykład: odsetki od pożyczki naliczone są kosztem rachunkowym, natomiast podatkowo dopiero takie odsetki są kosztem podatkowym w momencie zapłaty. W estońskim CIT-ie to jest wszystko ujednolicone, tj. ewidencja rachunkowa, podatkowa. Stąd jest taki mechanizm, jak korekta wstępna, żeby ujednolicić przychody i koszty, rachunkowo i podatkowo.

Niemniej to też jest taki trochę teoretyczny podatek. Wdrażałem osobiście estoński CIT w wielu branżach już ten estoński CIT i bardzo często ta korekta wstępna wychodziła ujemna, czyli nie było podstawy do opodatkowania, coś co wiązałoby się z opodatkowaniem.
Po drugie ten podatek z korekty wstępnej podlega umorzeniu, jeżeli co najmniej 4 lata będziesz na tym estońskim CIT-cie. A zatem ten podatek z korekty wstępnej jest raczej z teorii.

On się może pojawić w sytuacji, kiedy będziesz krócej niż 4 lata na estońskim CIT-cie, no to wtedy jakby ponownie trzeba tą korektę wstępną dokonać i obliczyć ewentualny podatek. Wydaje mi się, że z praktyki on naprawdę rzadko występuje. Oczywiście trzeba to policzyć, bo może to jest jakiś game changer i jest bardzo duży podatek potencjalnie do zapłaty, a jest ryzyko, że nie będziesz cztery lata opodatkowany estońskim CIT.

Tak oto przechodzimy do literki B, czyli faktycznego opodatkowania estońskim CIT.

Ja tak trochę clickbaitowo powiedziałem na początku odcinka i pewnie ten tytuł może odcinka będzie taki clickbaitowy o tym, że można nie płacić w ogóle podatku estońskim CIT.

No ale cóż… Nawet jeżeli spółka osiągnie zyski, my sobie go nie wypłacimy, bo nie będziemy chcieli, będziemy chcieli całości ich reinwestować, no to w estońskim CIT-ie mamy kilka różnych podstaw opodatkowania na przeróżne sytuacje. Teraz ci po kolei omówię, co powoduje opodatkowanie estońskim CIT-em.

I to jest ważne, że to jest istotne nie tylko w trakcie trwania już w estońskim CIT-ie, że musisz ten podatek odprowadzać, ale przed wejściem w estoński CIT dobry doradca podatkowy powinien Ci zrobić taką symulację Twoich dokładnych obciążeń podatkowych, żebyś wiedział ile to Ci naprawdę będzie kosztowało.

Teraz tak, każde opodatkowanie w estońskim CIT skutkuje zapłatą podatku według stawki 10% lub 20%. 10% dla małych podatników lub podatników rozpoczynających działalność, 20% dla reszty. No i tutaj znowu zwracam uwagę na to, co to znaczy podatnik rozpoczynający działalność tj. czy jest to spółka powstała z przekształceniem JDG. Były pozytywne interpretacje, że tak, jest takim podatnikiem (rozpoczynającym działalność), ale w ostatnim czasie uległo to zmianie.

W estońskim CIT mamy różne momenty, które sprawiają, że dochodzi do opodatkowania.

Po pierwsze mamy dochód z podziału zysku. To jest najprostsza sytuacja, czyli jakby z wypłaty dywidendy. Tutaj mamy o tyle fajną sytuację, że właśnie estoński CIT sprawia, że ten podatek od dywidendy wypłacany jest niższy niż w przypadku klasycznego podatnika CIT, bo jest to 20 lub 25% efektywnej stawki CIT-u i PIT-u, to jest CIT i PIT łącznie. To jest dużo mniej w porównaniu, kiedy masz prawie 27-26% w przypadku małego podatnika, klasycznego małego podatnika CIT i prawie 36-37% w przypadku dużego podatnika CIT-u. Tak więc taka wypłata dywidend, najprostsze co może być, jest korzystnie opodatkowana na estońskim CIT-ie.

No ale dobrze, co jeszcze powoduje opodatkowanie w estońskim CIT? Dochód z ukrytych zysków, czyli sytuacja, kiedy wypłacasz jakieś świadczenia pieniężne, nie pieniężne, na rzecz podmiotów powiązanych pośrednio lub bezpośrednio.

No i tutaj trzeba bardzo na to zwrócić uwagę, że na przykład takim świadczeniem jest używanie samochodu na użytek mieszany i taki wydatek, np. amortyzacja takiego samochodu, który jest używany przez prezesa wspólnika na użytek mieszany jest opodatkowana w 50%. Samochody są o tyle specyficzne, że 50% tych wydatków jest opodatkowana. Normalnie całość wydatku jest opodatkowana estońskim CIT-em. Ukryte zyski to jest bardzo istotny temat i je dokładnie przeanalizuj i sprawdź wszelkie świadczenia, które chcesz, które się pojawią na linii spółka podmiot powiązany.

Nie każde świadczenie ponoszone między spółką na estońskim CIT i podmiotem powiązanym będzie ukrytym zyskiem. Tutaj jest istotne, po pierwsze mamy kilka wyłączeń, jak na przykład określona część wynagrodzenia jeżeli jest zatrudniony na umowie o pracę w spółce, np. nie podlega ukrytemu zyskowi. I też właśnie te samochody, jeżeli są używane całkowicie na działalność gospodarczą, też ich wydatki na te samochody, amortyzacja też nie jest ukrytym zyskiem. Niemniej tych wyjątków jest mało.

Poza tym, jak mamy taką transakcję, to trzeba sprawdzić, czy ona jest związana z prawem do udziału w zysku, czy ona jest na warunkach rynkowych oraz czy ta transakcja nie służy do kapitalizowaniu spółki. Także tutaj jest bardzo duży wykrzyknik – ukryte zyski.

Sprawdź wszelkie przyszłe planowane świadczenia na linii: spółka na estońskim CIT-ie, podmiot powiązany. No bo jakoś te pieniądze ze spółki musisz wyciągać, jak tą dywidendą, okej, ale też często się spotkałem z tym, że się np. coś wynajmuje spółce. Jesteśmy przyzwyczajeni, że spółkę można fakturować, spółce można wynajmować nieruchomość, a mogą być to ukryte zyski i to się średnio będzie opłacało. Pamiętaj, że to, że ukryte zyski są opodatkowane przez spółkę, to ty jeszcze jako osoba fizyczna też musisz to opodatkować PIT. To jest twoje świadczenie, więc przemyśl dokładnie ukryte zyski.

Co więcej linia interpretacyjna organów staje się coraz bardziej negatywna, surowa dla podatników i dawniej, na początku, jeżeli miało się rynkową cenę najmu nieruchomości, to zasadniczo to nie był ukryty zysk. Teraz fiskus negatywnie patrzy na te świadczenia pomiędzy podmiotem powiązanym a spółką na estońskim CIT-ie i często te ukryte zyski występują. Także tutaj wielki, wielki wykrzyknik.

Co jeszcze jest opodatkowane na tym estońskim CIT?

Wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Tutaj jest dramat, dżungla, syf, dlatego że nie mamy definicji wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. W objaśnieniach podatkowych jest powiedziane, że są to np. kary, odsetki z tytułu nieterminowego uregulowania płatności podatkowych, czyli takie oczywiste rzeczy, ale mamy całą masę wydatków na styku biznesu i czegoś innego jak np. owoce dla pracowników, jak wydatki na jakieś spotkania z kontrahentami. No i na szczęście tutaj w porównaniu do ukrytych zysków ta linia organów skarbowych jest dużo bardziej pozytywna i dużo wydatków jest powiedziane, że to jednak jest związane z działalnością, ale też miej na uwadze, jeżeli masz dużo takich wydatków, ala reprezentacyjnych, to też na to zwróć uwagę, czy jakieś takie opodatkowanie tutaj nie wystąpi.

Co dalej mamy? Opodatkowanie może również wystąpić przy reorganizacjach, wkładach niepieniężnych. To jest dość skomplikowane zagadnienie, ale generalnie też na to zwróć uwagę wszelkie reorganizacje w estońskim CIT. Jeżeli w przyszłości chcesz sprzedać biznes, jakieś połączenia, podziały, to tutaj absolutnie musi być dokładna analiza, bo estońskie CIT, a reorganizacje to się czasami ze sobą nie łączy, mówiąc w skrócie.

Dalej, co jest jeszcze opodatkowane? Wartość przychodu, dochód z tak zwanych tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych, czyli generalnie jak nie uwzględniłeś jakiejś operacji gospodarczej, bo zapomniałeś (może tak najprostszy przykład) albo specjalnie tego nie zrobiłeś, chociaż myślę, że to rzadsze przypadki, to tutaj ten dochód może też wystąpić.

Ale tak w praktyce to w sumie najczęstszym przykładem są właśnie ukryte zyski i wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą.

Bardzo rzadko o tym się pamięta, a w takiej symulacji czy estoński CIT się opłaca, to powinny być one uwzględnione w takim worst scenario. Przykładowo należy uwzględnić sytuację, kiedy wszystkie wynagrodzenia z podmiotem powiązanym to ukryte zyski, a pewna część wydatków to są wydatki niezwiązane z działalnością, które należy opodatkować. I wtedy należy zweryfikować czy to dalej nam się opłaca?

Dobra, policzyliśmy sobie czy nam estoński CIT się opłaca. Sprawdziliśmy prawnie czy ten estoński CIT jest w ogóle dla nas możliwy. Już wchodzimy w ten estoński CIT. Teraz bieżąco trzeba kontrolować wydatki jakie się pojawiają, żeby sprawdzić czy dochodzi do opodatkowania. Generalnie sytuacja sprowadza się do głównie ukrytych zysków, wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, podziału zysku, co my z nim robimy, jak go osiągamy, czy wypłacamy w formie dywidendy, czy nie. No i to jest w sumie tyle.

Teraz chciałbym przejść do zakończenia naszej historii, czyli co w sytuacji, kiedy już nie chcemy być opodatkowani estońskim CIT-em.

Pierwsza uwaga to taka, że estoński CIT najlepiej wybrać na te 4 lata. Dlaczego? Chociażby z tytułu tej korekty wstępnej, bo podatek z jej tytułu po 4 latach lub więcej jest umarzany. Po drugie, nawet ustawodawca założył, że estoński CIT wybiera się zasadniczo na 4 kolejne lata podatkowe. Dlatego, że w zawiadomieniu o wyborze estońskim CIT-em zaznacza się za jaki okres chcesz być opodatkowany estońskim CIT-em.

No i to jest fajny myk też taki, że jeżeli na przykład zaczynasz być opodatkowany estońskim CIT-em od kwietnia 2025, no to już ten pierwszy rok podatkowy to jest właśnie kwiecień -, grudzień 2025, później 2026 to już jest drugi rok, 2027 to jest trzeci rok, 2028 to jest czwarty rok, czyli w praktyce to jest 3,5 roku kalendarzowego, a tobie się liczy jako 4 lata na gruncie estońskiego CIT.

Tak z mojego doświadczenia często jest tak, że ten estoński CIT się kończy trochę przedwcześnie, nawet nie z tyłu tytułu tego, że my rezygnujemy, bo możemy złożyć rezygnację o estońskim CIT-cie, tylko coś się zadzieje w tej spółce, co sprawia, że tracimy prawo do estońskiego CIT-u. I to jest najczęściej albo reorganizacje, czy jakieś połączenia, podziały. I tutaj nie każdy połączenie i podział sprawia, że tracimy prawo do estońskiego CIT-u. Zwróć uwagę na to, że jeżeli to się dzieje w uproszczeniu spółkami, to może ta spółka związana z połączeniem będzie mogła być opodatkowana.

Często jest tak, że na przykład chcemy sprzedać swój biznes jakiemuś funduszowi na przykład, no i często te fundusze inwestują przez spółkę z o.o. No i niestety to jest lipa wtedy, kiedy część udziału zostaje sprzedana spółce z o.o. No i wtedy nie mamy tej prostej struktury, o której mówiłem na początku odcinka, wywala nam się wszystko.

Wywalenie (w cudzysłowie) z estońskiego CIT-u przed tymi 4 latami skutkuje po pierwsze właśnie zapłatą podatku z tytułu korekty wstępnej (musimy jeszcze raz policzyć czy ten podatek rzeczywiście występuje), a po drugie zwróć uwagę, że jeżeli my stracimy prawo do estońskiego CIT-u na przykład w listopadzie danego roku, listopadzie 2024 roku, no to często tam w przepisach, które warunkują utratę opodatkowania estońskiego CIT-u, my stajemy się zwykłym podatnikiem CIT-u z mocą wsteczną, czyli od 1 stycznia 2024 roku (w naszym przykładzie). A to sprawia, że powinniśmy zapłacić zaliczki na bieżąco. Jesteśmy w zwłoce, musimy zapłacić odsetki karne od tych zaliczek. Więc tutaj też zwracam uwagę, duży wykrzyk nich na to, że bardzo często utrata estońskiego CIT sprawia, że my tracimy prawo do niego z początkiem roku.

Jakie jest na to proste rozwiązanie, skoro chcemy sprzedać ten biznes i tak i tak (tj. pomimo bycia na estońskim CIT)? Zrobić jakąś tam reorganizację, utracić prawo do estońskiego CIT-u na początku roku. Dlatego, że wtedy ryzyko tego, że musieliśmy zapłacić zaległe zaliczki na CIT z odsetkami jest niskie. Przykładowo załóżmy, tracimy prawo do estońskiego CIT-u w lutym, no to ewentualnie za styczeń powinniśmy zapłacić zaliczkę na CIT i tyle, a nie, że tracimy w listopadzie prawo do estońskiego CIT-u. No i tutaj lipa, bo od stycznia do października powinniśmy płacić zaliczki na zwykły CIT, bo zdaliśmy się jakby zwykłym, wstecznie zwykłym podatnikiem CIT-u wraz z odsetkami i wtedy też ta kwota może być po prostu wyższa. Dodatkowo odsetki od zaległości podatkowych są naprawdę ostatnio na wysokim poziomie.

Podsumowując, powiedziałem Ci na początku o tym, o warunkach wejścia na estoński CIT, warunkach takich prawnych, które musisz spełnić, ale też o tym, że powinieneś przeprowadzić dokładną analizę: czy to mi się w ogóle opłaca, jakie będzie opodatkowanie?

Opowiedziałem o bieżącym opodatkowaniu na estońskim CIT-ie, bo slogan 0% podatku na estońskim CIT-ie w praktyce czasami jest niemożliwy do zrealizowania, bo pojawiają się ukryte zyski, pojawiają się wydatki związane z działalnością gospodarczą.

Powiedziałem Ci, dla kogo ten estoński CIT. Nie tylko dla spółek, które chcą reinwestować zysk, ale też takich z prostą strukturą, którym zasadniczo nie chcesz sprzedawać tego biznesu. Powiedziałem Ci też o końcowym etapie wyjścia z estońskiego CIT-u, jak to wygląda, jakie są negatywne konsekwencje tego, jak wcześniej skończysz opodatkowanie estońskim CIT-em i mogą być one poważne. Także generalnie dobry doradca podatkowy powinien naprawdę kompleksowo podejść do tego tematu.