Cześć!

W dzisiejszym odcinku opowiem Ci o WIS, czyli wiążącej informacji stawkowej.

Narzędziu, które pozwoli Ci zoptymalizować oraz zabezpieczyć Twoje rozliczenia w podatku VAT.

Na początku opowiem Ci, co to jest ten cały WIS, komu on może być potrzebny, w jaki sposób być może w Twojej sytuacji pomoże Ci, zabezpieczy Twoje rozliczenia. Następnie ogólnie powiem o procedurze uzyskania takiego WIS-u, a na końcu powiem o kilku pułapkach, bo niestety w Polsce w podatkach dalej jak w dżungli, jak w lesie i niestety nawet takie fajne narzędzie jak WIS potrafią być trudne do utrzymania, skomplikowane.

Zresztą sam zobaczysz. WIS to takie coś podobnego do interpretacji indywidualnej, czyli składasz wniosek o WIS, a Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydaje taką decyzję, w której określa czy zgadza się z tym, co napisałeś we wniosku WIS. Generalnie w WISie pytamy się o to, czy stosowana przez nas stawka VAT jest prawidłowa.

Dodatkowo możemy się zapytać i o tym też się często zapomina, czy dany towar lub usługa podlega jakimś specyficznym regulacjom w ustawie o VAT, na przykład czy podlega obowiązkowemu mechanizmowi split payment. Teraz krótka powtórka.

W ustawie o VAT mamy kilka stawek VAT, zasadniczo 5%, 8% i 23%. Czemu to jest takie istotne, żeby używać jak najniższych stawek VAT, o ile jest to oczywiście poprawne i możliwe? Ano dlatego, że jeżeli masz niższe stawki VAT-u, to na przykład jesteś w stanie oferować swoje produkty lub usługi po cenie niższej niż konkurencja.

Poza tym, odprowadzasz do Urzędu Skarbowego niższy podatek. W uproszczeniu podatek VAT polega na tym, jego mechanizm, że odliczasz VAT naliczony, czyli od swoich zakupów, a odprowadzasz ten, który jest związany z Twoją sprzedażą. No i jeżeli Ty nabywasz coś z 23% VAT-em, a świadczysz swoje usługi z 8% VAT-em, no to może Ci powstać taka nadwyżka podatku naliczonego nad należnym, czyli w uproszczeniu więcej tego VAT-u masz znabyć niż ze sprzedaży. No i dzięki temu możesz np. odzyskać te pieniądze, po prostu zwrot, albo ta nadwyżka przechodzi ci na kolejne okresy i zmniejszy twój podatek do zapłaty w miesiącu w którym będziesz miał mniej zakupów a więcej sprzedaży. Generalnie bardzo przydatna rzecz. Dodatkowo taki WIS jest takim formalnym zabezpieczeniem tego, że stosujesz prawidłową stawkę VAT-u.

WIS podobnie jak interpretacja indywidualna, chroni Cię w razie np. kontroli skarbowej.

Jeśli przedstawisz taki WIS, no to urząd nie będzie miał negatywnych konsekwencji z tego powodu, nawet jeżeli w zdaniem urzędu stosowałeś nieprawidłową stawkę VAT-u. WIS, poprawnie napisany WIS w dobrym stanie faktycznym, skutecznie Cię zabezpieczy przed negatywnymi konsekwencjami.

No dobra, no to już wiesz, co taki WIS ci daje. Przede wszystkim bezpieczeństwo rozliczeń w VAT-cie.

No ale pytanie, skąd ja mam wiedzieć, czy ja w ogóle mam prawo, czy jest sens zastanawiać się nad tym, czy ja mam niższą stawkę VAT-u?

No cóż, przede wszystkim niż 23%, czyli ta podstawowa stawka. Stawki VAT-u zostały określone w załącznikach do ustawy o VAT. Tam masz spisane poszczególne towar lub usługi oznaczone często kodem polskiej klasyfikacji wyrobów lub usług lub kodem nomenklatury scalonej. I tam możesz sobie popatrzeć czy możesz skorzystać tj. Twój towar lub usługa została wymieniona w tym załączniku i możesz skorzystać z obniżonej stawki VAT-u.

Dodatkowo też często minister finansów wydaje takie rozporządzenia, w których określa niektóre usługi lub towary mogące korzystać z obniżonej stawki VAT-u. Bardzo dobrym przykładem jest branża beauty.

Nie wiem czy słyszałeś, ale od 1 kwietnia 2024 roku branża beauty może korzystać z niższego 8% stawki VAT. Przepisy wprowadzające tą niższą stawkę są dość nieprecyzyjnie napisane i np. gabinety podologiczne nie wiadomo w jakim zakresie mogą korzystać z tej niższej stawki. No i przykładowo tutaj właśnie jest taka sytuacja, prowadzisz taki gabinet podologiczny, są wprowadzane nowe przepisy i nie do końca wiadomo czy cię obejmują. Chcąc zabezpieczyć swoją pozycję VAT to warto zastanowić się nad takim WIS.

Dodatkowo bardzo często możesz nie być świadomym tego, że przysługuje Ci niższa stawka VAT.

Omawiałem to w odcinku numer 3 mojego podcastu, a dokładnie tam mówiłem o usłudze prania wodnego, które wprost nie jest wymienione w tym załączniku ustawie o VAT, nie jest napisane po prostu usługi prania wodnego, jako korzystając ze zniższej stawki VAT-u. Ale przy głębszej analizie okazuje się, że taka stawka może obowiązywać dla takiej usługi prania wodnego.

Ostatnim też takim przykładem był obowiązujący zerowy wad na żywność i tam np. sushi sprzedawany jako towar, a nie usługa gastronomiczna, czyli generalnie gotowe zestawy sushi na wynos. Tam też nie było to do końca oczywiste dla większości podatników, a one mogły korzystać z zerowej stawki VAT-u. Także generalnie branża gastronomiczna, tutaj też branża beauty może korzystać z tego narzędzia jakim jest WIS.

Warto skonsultować się z kimś doświadczonym, z kimś, kto zna praktykę w WIS-ie i on przejrzy Twoje usługi i towary i sprawdzi, czy być może masz szansę, czy jest w ogóle sens występowania o WIS.

Dobra, no to już mniej więcej wiemy co robi ten WIS takiego dobrego. Wiemy jakie potencjalnie branże, albo gdzie ewentualnie szukać, czy masz sensu, gdzie szukać sensu tego występowania o WIS.

To jak teraz taki wniosek wygląda?

No to krótko ci opowiem. Generalnie wejdziesz sobie w artykuł 42, 42b, 42c ustawo VAT.
No i tam zasadniczo jest wszystko opisane, jak się ten wniosek o WIS składa, jak ten WIS można otrzymać. Generalnie tak, po pierwsze wniosek o WIS składa się wyłącznie elektronicznie za pomocą serwisu e-urząd skarbowy.

To jest dość ważna różnica w stosunku do wniosku o interpretację indywidualną. Oprócz samego wniosku, kiedy się tam go składa, można spokojnie załączyć różne załączniki, np. pełnomocnictwo dla osoby, która Cię reprezentuje.

Teraz tak, opisujesz towar lub usługę, będąc przedmiotem WIS-u, wskazujesz to według ciebie, jaka powinna być klasyfikacja tego towar lub usługi. Zaznaczasz, i uwaga, ta klasyfikacja to może być zarówno według numenklatury scalonej, ale też polskiej klasyfikacji robót lub usług lub na przykład polskiej klasyfikacji obiektów budowlanych, więc jakby zakres jest trochę szerszy, jeśli chodzi o tę klasyfikację statystyczną. Podajesz według ciebie, jaka stawka podatku VAT powinna mieć zastosowanie dla tej towar lub usługi. Podajesz przepisy, które mają zastosowanie, tylko tutaj teoretycznie możesz podać przepisy ustawy o VAT albo przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy o VAT.

I uwaga, tu jest pierwsza pułapka. Dla osób, które nigdy nie składały WIS-u, niektóre osoby podają zarówno przepisy ustawy o VAT, jak i przepisy wykonawcze, no bo to jest trochę ze sobą powiązane. I tutaj wskazujemy tylko jakby jedną grupę, czyli albo przepisy ustawy o VAT, albo przepisy wykonawcze. To jest ważne.

Co więcej, WIS to takie są standardowe dane kontaktowe, się podaje, że tak się wyrażę, NIP, nazwa podatnika i tak dalej. Poza tym bardzo ważne jest to, że w przepisie jest napisane, że przedmiotem wniosku o WIS może być towar albo usługa. I tutaj organy skarbowe bardzo literalnie do tego podchodzą i zwracają uwagę, że to jest dosłownie jeden towar albo usługa.

No i dam Ci przykład. Jeżeli jesteś restauracją i w swojej karcie menu serwujesz, nie wiem, kotlety, gołąbki, zupy i chcesz się ogólnie zapytać, czy ogólnie sprzedawane pozycje menu na wynos skorzystają z takiej i takiej stawki, no to organ Ci odmówi wydania WIS-u i powie, że musisz wskazać konkretny towar, czyli załóżmy, czy sprzedaż tego kotleta konkretnego na wynos korzysta z niższej stawki VAT.

No i to jest o tyle trudne, że wtedy masz teoretycznie zabezpieczenie tylko na tego kotleta, a nie całe menu. Jeśli chcesz być całkowicie zabezpieczony to powinieneś wystąpić z 20 wnioskami o WIS dla każdej pozycji. W praktyce raczej się tego nie robi.

Wybiera się po prostu jedną pozycję tego menu, na przykład jedno mieszkanie, które sprzedajesz, a sprzedajesz cały blok czy wszystkie mieszkania w bloku. Ale jeżeli masz różne towary i one się od siebie różnią, ale niedużo, no to tutaj jest ta trudność i ta decyzja ile tych wniosków o WIS przygotowujesz.

Ja tak ze swojego doświadczenia na przykład pamiętam miałem, występowałem o WIS odnośnie leków, no i mi powiedziano, że każdy lek jest troszeczkę inaczej dostosowany, na przykład dawka do pacjenta i powinienem zapytać o konkretny lek dla konkretnego pacjenta. No a wyobrażacie sobie, że codziennie tych leków jest podawane multum, więc czy tam w środku medycznych to było, więc naprawdę jest to dość problematyczne ze strony organów, no ale niestety tak jest i musisz być na to przygotowany. To jest taka druga pułapka.

Trzecia pułapka polega na tym, że teoretycznie oprócz tego, że przedmiotem wniosku o WIS może być jakiś towar lub usługa, to jest napisane, że mogą być to towar lub usługi, które w ocenie wnioskodawcy składają się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu. No i ja też to omawiałem szerzej w odcinku numer 3 podcastu. W sytuacji często na przykład jest tak, że mamy kilka właśnie usług lub towarów i one składają się na jedną czynność i jakby ta jedna czynność główna determinuje to, że chcesz kupić tą usługę (z perspektywy nabywcy).

Przykładowo, to jest taki standardowy, szlagowy przykład: robisz imprezę, z okazji przekroczenia milionów przychodów dla swoich pracowników, no i impreza to jest taki wyjazd integracyjny, no i ciebie nie interesuje stricte osobno nabycie hotelu, transportu, nie wiem, jakichś tancerzy na tym, na tym, na tej imprezie, tylko jedna usługa zorganizowania wyjazdu integracyjnego. Na fakturze masz pozycję organizacji imprezy integracyjnej i tyle. I mimo, że teoretycznie składają się na tą jedną czynność, czynności takie pomocnicze, no to jednak to jest jakby jedna usługa organizacji imprezy. I ją się traktuje, nawet jeżeli te inne czynności, na przykład alkohol, który czasem bywa na imprezach integracyjnych, jest np. opodatkowany stawką 23%, to jeżeli ten alkohol jest tylko czynnością pomocniczą i składa się na czynność główną opodatkowaną niższą stawką, albo np. stawką, która pozwala ci odliczyć VAT, w sensie nabywcę, bo alkohol w sumie zasadniczo się nie odlicza od tego VAT-u, no to może z tego korzystać i właśnie w takich sytuacjach też może wystąpić o WIS.

Tylko jest to o tyle trudne, że organy często odmawiają wydania WIS, jeżeli to dotyczy właśnie takiej czynności złożonej, twierdząc, że np. są to inne, odrębne czynności, odrębne towary i powinieneś dla każdej z nich osobno wystąpić o WIS.

Także tutaj też niby w teorii fajne narzędzia, ale też, za przeproszeniem, spieprzone znowu w praktyce przez organy skarbowe trochę.

Dobrze, tak z końcowych rzeczy to WIS jest o tyle inny od interpretacji indywidualnej, że tam do tego wniosku załącza się, można załączyć inne dokumenty, które potwierdzają to o co się ubiegasz. Przykładowo można dołączyć fotografie, plany, schematy, katalogi, testy, instrukcje, dokument sprzedaży, na przykład aktu notarialnego mi się zdarzyło, jakieś informacje od producenta. Generalnie takie dokumenty, które mają ułatwić organowi decyzję, określenie co to tak naprawdę jest, pod jaki symbol to zakwalifikować i jaką stawkę VAT-u zastosować.

Więc to też musisz być na to przygotowany, że organ ci może wezwać do takiego czegoś. Ja na przykład kiedyś dołączałem zdjęcie jakiejś potrawy i bodajże karty z pozycji z menu. Także musisz mieć tego świadomość, że najprawdopodobniej trzeba przygotować dokumenty.

Poza tym jeszcze VWS takich praktycznych rzeczy warto odnotować, że jest za darmo. Interpretacja indywidualna wniosek kosztuje 40 zł od jednego stanu faktycznego, a tutaj WIS jest zasadniczo bezpłatny, chyba że organ skarbowy musi przeprowadzić specjalne badania lub analizy, żeby zaangażować jakieś instytuty badawcze o to, żeby określiły co to w ogóle jest, co to w ogóle nawet trzeba instytut badawczy, żeby określić, co ty robisz. Może tak w teorii być, przepisy to przewidują, 42e ustawy o VAT. Jeżeli coś masz bardzo skomplikowanego, to możesz być zobowiązany zwrócić te pieniądze, koszt badań organowi.

Możesz zrobić taki krok wyprzedzający i w dokumentach, które ty dysponujesz, załączyć dokumenty i organ na podstawie nich będzie w stanie określić, co to jest, co ty sprzedajesz, co ty świadczysz. No i co do WIS, tak jak interpretacja indywidualna, zasadniczo wydaje się w terminie 3 miesięcy od daty otrzymania wniosku o WIS, więc też w miarę szybko. Jeżeli WIS jest dobrze napisane, to termin może być krótszy.

WIS ma dwie bardzo istotne wady, o których też trzeba być świadomym składając wniosek o WIS.

Po pierwsze, on wiąże nie tylko organy skarbowe, to co powiedziałem na początku odcinka, że może cię zabezpieczyć w trakcie jakiejś kontroli, ale wydany WIS wiąże też tego podatnika, który złożył wniosek o WIS.

Jakie ma to konsekwencje? Przykładowo składasz wniosek o WIS, i dostajesz decyzję, że to co sprzedajesz jest na stawce 23%, a ty byłeś przekonany i do tej pory sprzedawałeś coś na stawce 8%. No i masz, mówiąc delikatnie, problem.

Jakie jest na to rozwiązanie?

No cóż, możesz się dogadać z innym podatnikiem, np. z inną spółką w grupie, Oczywiście jest to trochę naginanie prawa, ale daje taki kreatywny pomysł, że ta spółka wystąpi z WIS dla siebie, mimo, że teoretycznie tego nie robi i zakładam, że w przyszłości planuje to robić i wtedy dostanie ten WIS i sprawdzi cię organ, jak on na to patrzy. Daję ci przykład, jest kilka spółek w Polsce, w grupie jednej kapitałowej, jedna sprzedaje traktory, a druga sprzedaje ryby. I ta, co sprzedaje ryby, chce wiedzieć, czy ma prawo do 8% stawki VAT-u. No, ale właśnie nie jest pewna, czy te jej ryby kwalifikują się do 8% stawki VAT-u, więc prosi tą, dogadują się spółki między sobą. Spółka, która sprzedaje traktory, występuje z wnioskiem o WIS, że w przyszłości chce te ryby sprzedawać, albo już sprzedaje, tylko na przykład w małej ilości. Załącz oczywiście odpowiednie dokumenty i dostaje ten WIS, że rzeczywiście może te ryby sprzedawać z 8% stawką VAT-u. No i cud, miód, malina. W takim razie my już wybadaliśmy grunt pod interesy i ta spółka, która rzeczywiście jej główną działalnością jest sprzedaż ryb występuje z wnioskiem o WIS.

Albo inna sytuacja, że ta spółka, która sprzedaje traktory, rzeczywiście wystąpiła z tym wnioskiem o ryby, dotyczącą ryb. Dostaje, można powiedzieć, negatywa, czyli że te ryby to jednak 23% chodzą. No i co? No i dzięki temu już też mamy jakąś wiedzę, że lepiej o ten VIS nie występować w przypadku tej spółki, która sprzedaje ryby.

Także można taki myk też zastosować i trochę się zabezpieczyć przed tym.

No, a jeszcze jest druga istotna wada, to taka, że WIS obowiązuje do momentu aż się zmienią przepisy.

W ustawie o VAT w ciągu pięciu ostatnich lat trochę te przepisy się pozmieniały, jeśli chodzi o to, co jest opodatkowane jakąś stawką, więc wbrew pozorom może być taka sytuacja, że wystąpisz o WIS i po jakimś szybkim czasie, szybszym niż myślisz, przepisy się zmienią i ten WIS, na podstawie których został wydany, będzie nieważny. No, ale to też tak podobnie działa z interpretacją indywidualną, więc to jest takie no już ryzyko. Inną wadą jest w „grupie tej wady”, o której mówię, jest to, że WIS zasadniczo jest wydawany na 5 lat.

Czyli no, ja się zdarzyłem, spotkałem z sytuacją, kiedy ktoś korzystał z interpretacji indywidualnej wydanej na przykład 10 lat wcześniej, przepisy się w tym czasie nie zmieniły, no i dalej jakby ta interpretacja go formalnie chroniła. Natomiast w WIS mamy tak, że on obowiązuje 5 lat i tyle.

Końcowo podam Ci ciekawe statystyki. Na początku jak wchodziły przepisy o WIS w 2020 roku, to wydano prawie 9000 WIS-ów, a później ta liczba systematycznie malała. W 2021 było to nieco ponad 4000, czyli ponad połowę mniej, a później znowu połowę mniej od tej połowy, czyli nieco ponad 2000 WIS-ów zostało wydanych w 2022 roku.

No a teraz krótkie podsumowanie. W dzisiejszym odcinku opowiedziałem Ci co to jest VIS, jakie korzyści daje, co zabezpiecza, po co w ogóle Ci jest to, żebyś stosował jak najniższe stawki VAT-u. Opowiedziałem dla jakich branż ten WIS byłby interesujący w szczególności.

Opowiedziałem Ci jak przebiega procedura uzyskiwania wniosku o WIS i jakie czyhają na nas pułapki, bo niestety jest ich kilka, tak jak niestety w prawie podatkowym bez pułapek się nie obędzie. Wskazałem na różnicę między WIS, a wnioskiem o interpretację indywidualną.